srocenter Can
Forum Admin
Moderatör
Center Üyesi
Bilişim Sahibi
Çevirmen
Coder
Grafiker
Guild Master
Guild Üyesi
Reklamcı
Server Sahibi
Supporter
V.i.P
- Katılım
- 18 Haz 2023
- Mesajlar
- 20,123
- Tepkime puanı
- 12
- Puanları
- 38
Yakın zamanda yeni bir gözlük satın almayı planlıyorsanız, dijital ekran kullanımına bağlı göz yorgunluğunu ve uyku bozukluklarını azalttığını iddia eden mavi ışık filtreli gözlükler ile karşılaşmışsınızdır.
Peki ama mavi ışık korumalı gözlükler gerçekten de bekleneni sunuyor mu? Hadi, güncel araştırmaları mercek altına alalım!
İçindekiler
Işık Nedir?
Işık, insan gözü tarafından algılanabilen elektromanyetik radyasyon spektrumudur. Bir ışığın dalga boyu, o ışığın rengini belirler.
RGB (Red, Green, Blue) spektrumundaki üç ana rengin farklı şekillerde ve yoğunluklarda kombinasyonu sayesinde diğer renkler ortaya çıkar.
Bununla birlikte dalga boyu ve enerji arasında ters bir ilişki vardır. Bu nedenle daha yüksek dalga boyuna sahip olan kırmızı gibi renkler, daha kısa dalga boyuna sahip olan mavi gibi renklerden daha az enerjiye sahiptir.
Mavi Işık Nedir?
Mavi Işık, görünür elektromanyetik radyasyon tayfında 380 nm ila 500 nm arasında değişen spektruma sahip olan renktir.
Bir ışığın dalga boyu kısaldığında enerjisi arttığı için mavi ışık, HEV (High Energy Visible) Işık yani Yüksek Enerjili Görünür Işık olarak da anılır.
Gözlerimiz, diğer ışık formlarından farklı olarak mavi ışığı etkili bir şekilde işleyemez ve bu durum hem gözlerimiz hem de genel sağlığımız için çeşitli endişelerin ortaya çıkmasına neden olur.
Mavi Işık Filtreli (Korumalı) Gözlük Nedir?
Son dönemlerde giderek daha yaygın hale gelen mavi ışık filtreli gözlükler, kırmızı ve yeşil ışığı daha fazla, mavi ışığı ise daha az geçirecek şekilde renklendirilmiş özel gözlüklerdir.
çoğu model mavi ışığı tamamen engellemez ancak mavi ışığın ne kadar engelleneceğini merceğin tipine ve üreticisine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Bu tür gözlüklerden birini taktığınızda yeşil ve kırmızı ışık mercekten daha yoğun olarak geçeceği için (bu renklerin kombinasyonu olan) sarı renk daha belirgin hale gelir. Bu nedenle çevrenizi daha sarımsı bir renk tonu ile görmeye başlarsınız.
Mavi Işık Filtreli (Korumalı) Gözlükler Göz Sağlığını Korur mu?
Hayır. American Academy of Ophtalmology (AAO) tarafından yayımlanandijital ekranlardan gelen ışığın göz sağlığına zarar verdiği hakkında hiçbir bilimsel kanıt bulunmamaktadır.
Dayanakmavi ışık filtreli gözlükler, göz yorgunluğunu azaltma konusunda normal lense sahip gözlüklerden daha farklı bir etki de göstermiyor.
AAO, dijital cihazları kullanırken ekran süresini azaltmanın ve düzenli olarak ara vermenin göz yorgunluğunu azaltmaya yardımcı olacağını belirtiyor.
Mavi Işık Filtreli (Korumalı) Gözlükler Uyku Bozukluklarını Önler mi?
Uluslararası düzeyde faaliyet gösteren numaralı gözlük üreticisi LensCraftersâa göre mavi ışık, melatonin (uyku düzeninizi düzenleyen hormon) salgılanmasını önleyerek uyku düzeninizin bozulmasına neden oluyor.
2019 yılında yapılanbu iddiayı belirli bir düzeyde doğruluyor ancak anlamlı bir bağlantı kurmadan önce aynı araştırmadaki önemli bir ayrıntıya değinmek gerekiyor.
Nitekim araştırmadaki katılımcıların melatonin seviyeleri, özel bir gözlük kullanmasalar dâhi, ekrana bakmayı bıraktıktan sonraki 15 dakika içerisinde zaten normal seviyelere yükseliyor.
Son dönemlerde yaygınlaşan bu iddianın ardında yatan temel hipotez, vücudumuzun biyolojik saatimizi gece ve gündüz döngülerine bağlı olarak düzenlemesinden kaynaklanıyor.
Bu teze göre parlak ve mavimsi bir ekrana uzun süreler boyunca bakarsanız, beyninize uyanık olması gerektiğini söyleyen yanlış bir sinyal gönderiyor olabilirsiniz.
Ancak bu hipotez doğru ise gün içerisinde sürekli olarak mavi ışığa maruz kalmanız gerekir çünkü mavi ışık filtreli gözlük takmanız vücudunuzun ihtiyaç duyduğu mavi ışığa maruz kalmanızı engelleyebilir ve bu da, onları takarken bütün gün uykulu hissedeceğiniz anlamına gelir.
Yani burada ufak bir paradoks olduğundan söz etmemiz mümkün olacaktır.
Göz Sağlığını Korumanın Daha Ucuz ve Daha Doğru Yolu
Gün boyu dijital ekranlara bakıyor ve bu durumun göz sağlığınız için tehlikeli olabileceğinden endişe ediyorsanız, göz sağlığınızı korumanın en iyi yolu belirli aralıklarla molalar vermekten geçer.
Bu nedenle bir ekrana bakarken her 20 dakikada bir mola verip, 20 metre uzağınızda yer alan bir nesneye 20 saniye boyunca odaklanabilirsiniz.
Ayrıca yatmadan birkaç saat önce dijital ekran kullanımını kesmeniz veya en azından azaltmanız da size yardımcı olacaktır.
Bunu yapmanız mümkün değilse de (ve istiyorsanız) ekranınızın veya işletim sisteminizin yerel mavi ışık filtresini kullanmak isteyebilirsiniz.
Öte taraftan bu filtreyi sürekli olarak açık bırakmadığınızdan emin olun çünkü renkleri daha sıcak tonlarda görmeye başlayacaksınız.
Özellikle de tasarımcılar ve renklerle uğraşanlar için kötü bir olasılık.
Sonuç
Günümüzde mavi ışık filtreli gözlüklerin göz sağlığını korumaya yardımcı olduğuna veya uyku düzenini iyileştirdiğine yönelik anlamlı ve kayda değer bir araştırma bulunmuyor.
Gelecekteki bilimsel araştırmalar bize mavi ışık filtresinin bilinmeyen faydalı etkilerini gösterebilir ancak şu anda bu lenslerden bir tanesine ek bir ödeme yapmak için elle tutulur bir neden bulunmuyor gibi gözüküyor.
Peki siz bu araştırmalar hakkında ne düşünüyorsunuz? Bir gözlük satın alırken onun mavi ışık korumasına sahip olup olmaması sizin için önemli mi?
Konu hakkındaki görüşlerinizi hemen aşağıda yer alan yorumlar sekmesinden bizlerle ve diğer okurlarımızla paylaşmayı ihmal etmeyin.
Peki ama mavi ışık korumalı gözlükler gerçekten de bekleneni sunuyor mu? Hadi, güncel araştırmaları mercek altına alalım!
İçindekiler
Işık Nedir?
Işık, insan gözü tarafından algılanabilen elektromanyetik radyasyon spektrumudur. Bir ışığın dalga boyu, o ışığın rengini belirler.
RGB (Red, Green, Blue) spektrumundaki üç ana rengin farklı şekillerde ve yoğunluklarda kombinasyonu sayesinde diğer renkler ortaya çıkar.
Bununla birlikte dalga boyu ve enerji arasında ters bir ilişki vardır. Bu nedenle daha yüksek dalga boyuna sahip olan kırmızı gibi renkler, daha kısa dalga boyuna sahip olan mavi gibi renklerden daha az enerjiye sahiptir.
Mavi Işık Nedir?
Mavi Işık, görünür elektromanyetik radyasyon tayfında 380 nm ila 500 nm arasında değişen spektruma sahip olan renktir.
Bir ışığın dalga boyu kısaldığında enerjisi arttığı için mavi ışık, HEV (High Energy Visible) Işık yani Yüksek Enerjili Görünür Işık olarak da anılır.
Gözlerimiz, diğer ışık formlarından farklı olarak mavi ışığı etkili bir şekilde işleyemez ve bu durum hem gözlerimiz hem de genel sağlığımız için çeşitli endişelerin ortaya çıkmasına neden olur.
Mavi Işık Filtreli (Korumalı) Gözlük Nedir?
Son dönemlerde giderek daha yaygın hale gelen mavi ışık filtreli gözlükler, kırmızı ve yeşil ışığı daha fazla, mavi ışığı ise daha az geçirecek şekilde renklendirilmiş özel gözlüklerdir.
çoğu model mavi ışığı tamamen engellemez ancak mavi ışığın ne kadar engelleneceğini merceğin tipine ve üreticisine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Bu tür gözlüklerden birini taktığınızda yeşil ve kırmızı ışık mercekten daha yoğun olarak geçeceği için (bu renklerin kombinasyonu olan) sarı renk daha belirgin hale gelir. Bu nedenle çevrenizi daha sarımsı bir renk tonu ile görmeye başlarsınız.
Mavi Işık Filtreli (Korumalı) Gözlükler Göz Sağlığını Korur mu?
Hayır. American Academy of Ophtalmology (AAO) tarafından yayımlanandijital ekranlardan gelen ışığın göz sağlığına zarar verdiği hakkında hiçbir bilimsel kanıt bulunmamaktadır.
Dayanakmavi ışık filtreli gözlükler, göz yorgunluğunu azaltma konusunda normal lense sahip gözlüklerden daha farklı bir etki de göstermiyor.
AAO, dijital cihazları kullanırken ekran süresini azaltmanın ve düzenli olarak ara vermenin göz yorgunluğunu azaltmaya yardımcı olacağını belirtiyor.
Mavi Işık Filtreli (Korumalı) Gözlükler Uyku Bozukluklarını Önler mi?
Uluslararası düzeyde faaliyet gösteren numaralı gözlük üreticisi LensCraftersâa göre mavi ışık, melatonin (uyku düzeninizi düzenleyen hormon) salgılanmasını önleyerek uyku düzeninizin bozulmasına neden oluyor.
2019 yılında yapılanbu iddiayı belirli bir düzeyde doğruluyor ancak anlamlı bir bağlantı kurmadan önce aynı araştırmadaki önemli bir ayrıntıya değinmek gerekiyor.
Nitekim araştırmadaki katılımcıların melatonin seviyeleri, özel bir gözlük kullanmasalar dâhi, ekrana bakmayı bıraktıktan sonraki 15 dakika içerisinde zaten normal seviyelere yükseliyor.
Son dönemlerde yaygınlaşan bu iddianın ardında yatan temel hipotez, vücudumuzun biyolojik saatimizi gece ve gündüz döngülerine bağlı olarak düzenlemesinden kaynaklanıyor.
Bu teze göre parlak ve mavimsi bir ekrana uzun süreler boyunca bakarsanız, beyninize uyanık olması gerektiğini söyleyen yanlış bir sinyal gönderiyor olabilirsiniz.
Ancak bu hipotez doğru ise gün içerisinde sürekli olarak mavi ışığa maruz kalmanız gerekir çünkü mavi ışık filtreli gözlük takmanız vücudunuzun ihtiyaç duyduğu mavi ışığa maruz kalmanızı engelleyebilir ve bu da, onları takarken bütün gün uykulu hissedeceğiniz anlamına gelir.
Yani burada ufak bir paradoks olduğundan söz etmemiz mümkün olacaktır.
Göz Sağlığını Korumanın Daha Ucuz ve Daha Doğru Yolu
Gün boyu dijital ekranlara bakıyor ve bu durumun göz sağlığınız için tehlikeli olabileceğinden endişe ediyorsanız, göz sağlığınızı korumanın en iyi yolu belirli aralıklarla molalar vermekten geçer.
Bu nedenle bir ekrana bakarken her 20 dakikada bir mola verip, 20 metre uzağınızda yer alan bir nesneye 20 saniye boyunca odaklanabilirsiniz.
Ayrıca yatmadan birkaç saat önce dijital ekran kullanımını kesmeniz veya en azından azaltmanız da size yardımcı olacaktır.
Bunu yapmanız mümkün değilse de (ve istiyorsanız) ekranınızın veya işletim sisteminizin yerel mavi ışık filtresini kullanmak isteyebilirsiniz.
Öte taraftan bu filtreyi sürekli olarak açık bırakmadığınızdan emin olun çünkü renkleri daha sıcak tonlarda görmeye başlayacaksınız.
Özellikle de tasarımcılar ve renklerle uğraşanlar için kötü bir olasılık.
Sonuç
Günümüzde mavi ışık filtreli gözlüklerin göz sağlığını korumaya yardımcı olduğuna veya uyku düzenini iyileştirdiğine yönelik anlamlı ve kayda değer bir araştırma bulunmuyor.
Gelecekteki bilimsel araştırmalar bize mavi ışık filtresinin bilinmeyen faydalı etkilerini gösterebilir ancak şu anda bu lenslerden bir tanesine ek bir ödeme yapmak için elle tutulur bir neden bulunmuyor gibi gözüküyor.
Peki siz bu araştırmalar hakkında ne düşünüyorsunuz? Bir gözlük satın alırken onun mavi ışık korumasına sahip olup olmaması sizin için önemli mi?
Konu hakkındaki görüşlerinizi hemen aşağıda yer alan yorumlar sekmesinden bizlerle ve diğer okurlarımızla paylaşmayı ihmal etmeyin.